Makat yırtılması dendiğinde ilk olarak makatta çatlak akla gelir genellikle sert bir kabızlıkla anüs cildinin çizilmesiyle başlayan ve giderek derinleşip müzminleşir ancak en sık sebep kabızlık olsa da aşırı ishal, dizanteri gibi hastalıklardan da makatın iç yüzeyinde yırtılma sorunu meydana gelir.
Görseller ve uygulamalar için instagram.com/analfissur
Zamanında doğru ilaçlarla tedaviye başlanırsa müzminleşmeden iyileşebilir. Makatta yırtılma (anal fissür ve çatlak ta denir) 2 derecede değerlendirilir.
- Erken dönem makat yırtılması (akut anal fissür)
- Kronikleşmiş makat yırtılması (kronik anal fissür)
Anüste çatlama olduktan sonraki 2-3 hafta süresince erken dönem olarak değerlendirilir. Uygun ilaçlarla tedavilerle % 40-60 ihtimalle düzelir yaklaşık bu kadarı da kronikleşir. Erken dönemde hasta tuvalette anüsünü cam kırıkları çiziyormuş gibi acı hisseder ancak dışkılama işlemi bittiğinde ağrısı kısa sürede geçer. Kronikleştiğinde ise hasta tuvaletten çıktıktan sonra 1-4 saat boyunca ağrı çekmeye devam eder. Bu ağrı dışkılama sırasındaki cam çiziyormuş gibi değildir daha çok makatta kontrolsüz kasılma şeklinde ağrı gibidir. Kola bacağa giren kramp ağrısına benzer. Hastalık müzminleştiyse cerrahi yöntemlerle veya botox enjeksiyonuyla yapılması gerekir çünkü hastanın kendi kullanacağı bölgesel ilaçlar fayda sağlamaz.
Tedavide tecih sırası şu şekilde olmalı
- İlaçlarla tedavi (Anuflex, Anestol, Rectoderm, Anrecta son ikisi aynı içeriklidir)
- Botox enjeksiyonu
- Ameliyat
İlaça Makat Çatlağı Tedavisi
İlaç tedavisinde öncelikle Anuflex tercih edilir bunun daha az yan etki yapması ve tek ilaçla tedavinin mümkün olması gibi iki önemli sebebi vardır.
Şu şekilde kullanım ilacın başarısını artırır. Her iki tarz ilaç kullanımda da kabızlığın kesinlikle engellenmesi gerekir.
Anuflex Krem
Dışkılamadan önce iki nohut kadar, dışkılamadan sonra 1 nohut kadar anüsün içine sürülür. Tek ilaç kullanmak yeterlidir.
Anestol Pomad
Dışkılamadan önce makatın içine sürülür, tek başına iyişleştirme etkisi yoktur mutlaka Anrecta veya Rectoderm ile birlikte kullanılmalıdır.
Rektoderm ve Anrecta
Dışkılamadan sonra anüsün içine nohut kadar sürülür. Bu iki ilacın ciddi baş ağrısı ve tansiyon düşürme etkisi vardır, dikkatli kullanılmalıdır. Yan etkiler dayanılmaz düzeylerdeyse miktarı giderek azaltılmalıdır, yine de yan etki yapıyorsa bırakılmalıdır.
Tüm bu ilaçları kullanmadan hemen önce yani dışkılamadan önce ve tuvaletten çıkmadan hemen önce ılık su oturma banyoso yarar sağlar.
İlaçlar denenmeden özellikle Anuflex denenmeden diğer tedavi yöntemlerine geçilmemelidir.
Yan etkileri sebebiyle ( özellikle kalıcı dışkı ve gaz tutamama yan etkileri) ameliyat en son tercih olmalıdır.
Kronikleşen Makat Yırtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Botox la tedavi
Bu tedavi şekli ameliyat değildir yaklaşık 1 dakikada uygulanan basit bir enjeksiyon işlemidir. Kramp giren kas rahatlatılır ve bu sayede % 95 oranında tam iyileşir. Botoxla makatta yırtık tedavisinin bilinen hiçbir yan etkisi yoktur ve tecrübeli ellerde kolayca uygulanabilir. Yapılması gereken ilaç dozu çok önemlidir. 100 ünite yapılmalıdır.
IDEA Klinik anüs bölge hastalıkları tedavi merkezinde diğer hastalıklarında olduğu gibi anal fissür hastalığı içinde ameliyatsız tedavi uyguluyoruz. Yukarda belirtildiği gibi botoxla anal fissür tedavisi gerçekleştirip sadece 1 dakikanızı ayırmanız yeterlidir. Nasıl yapıldığını görmek için aşağıdaki videoyu izlemenizi tavsiye ederiz.
Makat yırtığı ameliyatı
Bilinenin aksine yırtık kesilmez veya kapatmak için dikilmez, iyileşmeyi engelleyen kas krampını düzeltmek için bir gurup kas kesilir, kasın kesilmesiyle makattaki kaslar rahatlar ve rahatsızlık % 99 kalıcı olarak düzelir.
Ameliyattan sonra dışkı kaçırma, gaz kaçırma, kanama, iltihaplanama, ağrı gibi sorunlar görülürken botoxla tedavide bu tür sorunların hiçbiri görülmez, Ameliyat sonrası kalıcı dışkı kaçırma ihtimali binde 1 civarlarındadır ve iç çamaşırı kirletme tarzında olur, genellikle sosyal yaşamı etkileyecek düzeyde değildir.
Yazan
Op. Dr. Atilla KAYA
Genel Cerrahi (Proctoloji) Uzmanı
Kaynak
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/13177-anal-fissures